İran Azərbaycan dövlət başçıları arasında qarşılıqlı səfər və görüşlər.
Azərbaycan və İran arasında dövlət başçıları səviyyəsində həyata keçirilən qarşılıqlı səfərlər, ikitərəfli münasibətlərin formalaşmasında və inkişaf etdirilməsində mühüm rol oynayıb. Bu səfərlər təkcə diplomatik jest deyil, eyni zamanda müxtəlif sahələr üzrə konkret əməkdaşlıq planlarının reallaşdırılması üçün əsas platforma kimi çıxış edir.
Xüsusilə Həsən Ruhani dövründə İran-Azərbaycan əlaqələrində gözəçarpacaq canlanma müşahidə olundu. Həsən Ruhani 2016 və 2018-ci illərdə Bakıya rəsmi səfərlər edərək iki ölkə arasında enerji, nəqliyyat və ticarət sahələrində əməkdaşlığı gücləndirmək üçün bir sıra razılaşmalar imzaladı. Bu səfərlər zamanı tərəflər arasında qarşılıqlı etimadın gücləndirilməsi, bölgədə birgə layihələrin icrası (məsələn, dəmir yolu bağlantısı və Astarada iqtisadi zonalar), həmçinin təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlıq gündəmdə idi. Həsən Ruhaninin səfərləri zamanı tərəflər yalnız ikitərəfli məsələlərlə kifayətlənməyərək, regionda sabitlik, terrorla mübarizə və İslam həmrəyliyi kimi ümumi problemlərə də toxunurdular. Bu isə diplomatik əlaqələrin yalnız iqtisadi çərçivədə qalmadığını, eyni zamanda ideoloji və mədəni əsaslara da söykəndiyini göstərir. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə İrana səfərlər edərək müxtəlif dövrlərdə iki ölkə arasındakı münasibətlərin konturlarını müəyyənləşdirib. Onun 2004-cü ildəki ilk rəsmi səfəri, əsasən diplomatik və siyasi əlaqələrin dərinləşdirilməsinə həsr olunmuşdu. Sonrakı illərdəki səfərlərdə isə daha çox iqtisadi əməkdaşlıq və regional layihələr ön planda olub. Ən diqqətəlayiq səfərlərdən biri 2016-cı ildə Tehranda keçirilən üçtərəfli sammitdir. Bu görüşdə İran, Azərbaycan və Rusiya liderləri Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi layihəsinin vacibliyini vurğuladılar. Bu dəhliz Avrasiya məkanında strateji əhəmiyyət kəsb edən bir layihə kimi həm tranzit imkanlarını genişləndirir, həm də siyasi baxımdan yeni əməkdaşlıq mexanizmləri yaradırdı. İlham Əliyevin İrana səfərləri həmçinin Cənubi Azərbaycandakı etnik azərbaycanlılarla bağlı məsələlərin də qapalı və ya dolayı yollarla gündəmə gəlməsinə şərait yaradıb. İki ölkə rəhbərləri bu cür həssas məsələləri açıq şəkildə bəyan etməsələr də, humanitar və mədəniyyət sahəsində əməkdaşlıq vasitəsilə bu əlaqələrin qorunmasına çalışıblar. Bu qarşılıqlı səfərlər təkcə sənəd imzalama mərasimləri ilə yekunlaşmayıb. Onlar həm də iki dövlətin gələcək münasibətlərinin konturlarını cızmaq, etimad mühiti yaratmaq, sərhəd təhlükəsizliyi, enerji asılılığı və regional sabitlik kimi vacib mövzularda ortaq mövqeyə gəlmək üçün vasitə rolunu oynayıb.
Zərdab şəhər Ş.Qurbanov adına 2 saylı tam orta məktəbin tarix müəllimi Sadıqova Ülkər
