Ermənistan işğal altındakı ərazilərə bir milyondan çox mina basdırmışdı
2020-ci il sentyabrın 27-sində başlayan 44 günlük Vətən müharibəsi nəticəsində müzəffər Azərbaycan Ordusu Cəbrayıl, Füzuli, Zəngilan, Qubadlı şəhərlərini, Azərbaycan xalqının tarixində, mədəniyyətində və qəlbində xüsusi yeri olan, Qarabağın tacı sayılan Şuşa şəhərini, Zəngilan rayonunun Mincivan, Ağbənd, Bartaz qəsəbələrini, Xocavənd rayonunun Hadrut qəsəbəsini və bir çox kəndlərini, Tərtər rayonunun Suqovuşan kəndi, Xocalı və Laçın rayonlarının bir neçə kəndləri daxil olmaqla, ümumilikdə, 300-dən çox yaşayış məntəqəsini, həmçinin Ağdərə, Murovdağ və Zəngilan istiqamətlərində mühüm strateji yüksəklikləri işğaldan azad etmişdir. Ağdam, Laçın və Kəlbəcər şəhərləri isə bir güllə atılmadan azad edilmişdir.
Bütün bunlara baxmayaraq müharibə bitsə də onun ağır fəsadları hələ də özünü göstərməyə davam edir. Ermənistan hələ 30 illik işğal dövründə torpaqlarımıza 1 milyondan çox mina basdırıb. Bu gün həmin minalar dinc əhali üçün hələ də böyük təhlükə mənbəyi hesab olunur.
Məsələ ilə bağlı yayılan bir sıra rəsmi məlumatlarda İkinci Qarabağ müharibəsi və antiterror tədbirlərindən sonra ölkəmizin ərazisində xeyli sayda mina və partlamamış hərbi sursat olduğu bildirilib. Ermənistan tərəfinin törətdiyi bu əməllər beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərini ciddi şəkildə pozur. Məsələn, 1999-cu il Ottava Konvensiyası piyada əleyhinə minaların istifadə edilməsini, istehsalını, yığılmasını və ötürülməsini qadağan edir.
2020-ci ilin noyabrında İkinci Qarabağ müharibəsi başa çatdıqdan bu günədək təxminən 400 nəfər mina qurbanı olub. Minalar nəticəsində 70-dən çox insan həlak olub, qalanları isə ağır yaralanıb. Bu səbəbdən işğaldan azad olunmuş ərazilərdə genişmiqyaslı bərpa işlərinə başlanılmır, çünki, ilk növbədə, təhlükəsizlik təmin edilməlidir.
Mina partlayışları çox zaman “təmas xətti” deyilən ərazilərdən çox-çox uzaqlarda baş verir. İnsanların həyatını itirməsinə, ağır xəsarətlər almasına səbəb olan bu faciələrin 70 faizi müdafiə məntəqələrində deyil, keçmiş təmas xəttindən uzaq, mülki ərazilərdə qeydə alınır. Ölkəmiz uzun illər işğalçılıq və etnik təmizləmə siyasətinə məruz qalmaqla yanaşı, bu siyasətin yaratmış olduğu humanitar fəsadlardan hələ də əziyyət çəkməkdədir. İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə mövcud mina problemi insanların təhlükəsiz yaşamaq hüququna ciddi təhdidlər yaradır, keçmiş məcburi köçkünlərin öz doğma yurdlarına təhlükəsiz qayıdışına, bu ərazilərdə aparılan bərpa-quruculuq işlərinə əngəl törədir, regionda ekoloji tarazlığın pozulmasına səbəb olur.
Aytac Həşimzadə- Zərdab rayon İsaqbağı kənd körpələr evi-uşaq bağçasının müdiri
