Vaşinqtonda imzalanan sənədin əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, hər iki tərəf bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır və gələcək təmaslarını beynəlxalq hüququn bu fundamental tezisi əsasında planlaşdıracaq.
Bu günlərdə Səudiyyə Ərəbistanının «Əl-Ərəbiyyə» telekanalına müsahibəsində Vaşinqtonda Ermənistanla Azərbaycan arasında imzalanmış tarixi razılaşma ilə bağlı fikirlərini açıqlayan Prezident cənab İlham Əliyev Azərbaycanın sülh sazişinin imzalanmasının təşəbbüskarı olduğunu diqqətə çatdırmışdır: Əslində, avqustun 8-də Vaşinqtonda paraflanmış sənəd Ermənistan–Azərbaycan münasibətlərinin dövlətlərarası çərçivədə necə qurulmalı olduğu barədə Azərbaycanın baxışına əsaslanır. Danışıqlar bir neçə il davam etdi və nəhayət Vaşinqtonda Prezident Trampın və onun komandasının böyük dəstəyi ilə başa çatdı. Formal olaraq sülh sazişinin imzalanmamasının səbəbi Ermənistan konstitusiyasında Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü hələ də şübhə altına alan müddəa mövcuddur olmasıdır. Bildiyimiz qədər, onlar həmin müddəaya dəyişiklik edəcəklər. Elə ki, bu dəyişiklik olundu, yəni, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı iddialar onların konstitusiyasından çıxarıldı, formal olaraq sülh sazişi də imzalanacaq. Prezident cənab İlham Əliyev müsahibəsində onu da xatırladıb ki, bu sənədin paraflanması 30 ildən artıq davam edən münaqişənin, 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsinin Azərbaycanın Zəfəri ilə başa çatdığını göstərir. Bu reallıq Cənubi Qafqaz regionu, daha geniş mənada Mərkəzi Asiya və Yaxın Şərq ölkələri arasında əməkdaşlıq üçün tamamilə yeni imkanlar açır. Dövlət başçımız gələn il bu ölkədə keçiriləcək parlament seçkilərinə hazırlıq mərhələsi kimi yeni konstitusiya layihəsi üzərində iş aparıldığını söyləməklə bildirib ki, prosesə güclü xarici müdaxilə olarsa, bu, razılaşmaları poza bilər. Amma bu, Ermənistanın özü üçün çox zərərli olar, çünki Vaşinqtonda sənədlərin kim tərəfindən imzalanmasından asılı olmayaraq, onlar Ermənistanın adından, Ermənistan lideri tərəfindən imzalanıb. Əgər orada hər hansı dəyişiklik baş verərsə və imzalanmış sənəddən geri addım atılarsa, bu, Ermənistan ilə ABŞ arasındakı münasibətləri ciddi şəkildə pisləşdirər. Bu, yalnız ABŞ-a aid deyil, beynəlxalq ictimaiyyət, Avropa İttifaqı, Türkiyə və ərəb ölkələrindəki dostlarımız da bu prosesi dəstəklədilər söyləyən Prezident cənab İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, beynəlxalq ictimaiyyətin müsbət qarşıladığı razılaşmanı pozmaq bütün dünyaya qarşı çıxmaq deməkdir. Vaşinqtonda imzalanan sənəd Ermənistan üçün sülhə və sabit inkişafa zəmanətdir. Ermənistanın hər hansı gələcək hökuməti hakimiyyətə gəldiyi vaxtdan asılı olmayaraq, Vaşinqtonda imzalanan sənədi şübhə altına qoyarsa, Ermənistan ciddi çətinliklərlə üzləşəcək. Çünki regiondakı güc balansı hər baxımdan tamamilə Azərbaycanın xeyrinədir. Vaşinqtonda imzalanan sənədin əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, hər iki tərəf bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır və gələcək təmaslarını beynəlxalq hüququn bu fundamental tezisi əsasında planlaşdıracaq. Əgər onlar bizim ərazi bütövlüyümüzü tanımaqdan imtina etsələr, biz də onların ərazi bütövlüyünü tanımaqdan imtina edəcəyik. Burada kim qazanacaq, kim uduzacaq? Məncə, bu, ritorik sualdır. Ona görə hesab edirəm ki, Ermənistanın istənilən gələcək hökumətində kifayət qədər müdriklik, ağlabatan yanaşma olacaq ki, Vaşinqtonda razılaşdığımızı şübhə altına almasın. Bir daha qeyd edirəm ki, bu, iki dövlət arasında razılaşmadır. Bu, Paşinyan ilə mənim razılaşmamız deyil söyləyən Prezident cənab İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, Cənubi Qafqazda sabitliyin bərpası üçün başlıca amil olan sülh sazişinin imzalanmasına daha çox cəhd göstərən Azərbaycanın təşəbbüslərinin beynəlxalq səviyyədə dəstəklənməsi ölkəmizin qarşılıqlı əməkdaşlığa sadiqliyinin nümunəsidir.
Zərdab Rayon ağsaqqalı-Rasim Hüseynov.
