Avqustun 8-də Vaşinqtonda baş verən hadisələr qarşıdurmanın və gərginliyin sonu deməkdir.
Prezident cənab İlham Əliyev Səudiyyə Ərəbistanının “Əl-Ərəbiyyə” telekanalına verib. Dünya miqyasında tanınan telekanalda yayımlanan müsahibədə bir sıra önəmli məqamlara toxunulub. Müsahibədə avqustun 8-də ABŞ-ın paytaxtı Vaşinqtonda prezident Donald Trampın vasitəçiliyi ilə baş tutan Ermənistan və Azərbaycan arasında imzalanmış tarixi razılaşmaya böyük yer ayrılıb. Qeyd edilib ki, uzun illər ərzində Azərbaycan və Ermənistanla müharibə vəziyyətində olub. Buna da əsas səbəb 90-cı illərin əvvəlində Ermənistan tərəfindən Azərbaycan ərazilərinin 20 faizinin işğalı, bunun nəticəsində bir milyondan çox insanın qaçqın və məcburu köçkün vəziyyətinə düşməsi olmuşdu. Həmin dövrdə Azərbaycan zəif, ordusuz idi, Ermənistanın isə əksinə bu işğala dəstək göstərən xarici havadarları çox idi. 1994-cü ildən 2020-ci ilə qədər zaman kəsiyində müxtəlif səviyyələrdə aparılan sonsuz və mənasız danışıqlara baxmayaraq heç bir irəliləyiş əldə edilmədi. Nəhayət ki, beş il əvvəl 44 günlük Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycan ədaləti, beynəlxalq hüququ və öz ləyaqətini bərpa etdi, torpaqlarını geri qaytardı. Qalib dövlət olmağına baxmayaraq məhz Azərbaycan Ermənistanla sülh prosesinə başlamağı təklif edərək sülh sazişinin layihəsini təqdim etdi. Avqustun 8-də Vaşinqtonda Prezident Tramp və onun komandasının böyük dəstəyi ilə Ermənistan–Azərbaycan münasibətlərinin dövlətlərarası çərçivədə necə qurulmalı olduğu barədə sənəd imzalandı. Cənab prezidentin müsahibəsində qeyd etdiyi kimi Vaşinqtonda paraflanmış sənəd Ermənistan–Azərbaycan münasibətlərinin dövlətlərarası çərçivədə necə qurulmalı olduğu barədə Azərbaycanın baxışına əsaslanır. Sülh sazişinin layihəsi üzrə danışıqlar bir neçə il davam etdiyini, nəhayət Vaşinqtonda Prezident Trampın və onun komandasının böyük dəstəyi ilə başa çatdığını söyləyən dövlətimizin başçısı vurğulayıb: “Mən hesab edirəm ki, bu, münaqişənin, müharibənin sonudur”. Formal olaraq sülh sazişinin imzalanmamasının bir xüsusi səbəbi vardı, bu da Ermənistan konstitusiyasında Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü hələ də şübhə altına alan müddəa mövcudluğu idi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı iddialarin Ermənistanın konstitusiyasından çıxarıldıqdan sonra formal sülh sazişi də imzalanacaqdır. Eyni zamanda dövlətimizin başçısı vurğulayıb ki, “əgər Ermənistanın hər hansı gələcək hökuməti hakimiyyətə gəldiyi vaxtdan asılı olmayaraq, Vaşinqtonda imzalanan sənədi şübhə altına qoyarsa, Ermənistan ciddi çətinliklərlə üzləşəcək. Çünki regiondakı güc balansı hər baxımdan tamamilə bizim xeyrimizədir. Düşünürəm ki, bu, hər kəsə aydındır. Əgər Ermənistan bir daha bizim ərazi bütövlüyümüzü şübhə altına qoysa, biz də adekvat cavab verəcəyik”. Vaşinqtonda imzalanan sənədin əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, hər iki tərəf bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyır və gələcək təmaslarını beynəlxalq hüququn bu fundamental tezisi əsasında planlaşdıracaq. Əgər onlar bizim ərazi bütövlüyümüzü tanımaqdan imtina etsələr, biz də onların ərazi bütövlüyünü tanımaqdan imtina edəcəyik”. Müsahibədə qeyd edilib ki, “Ermənistanın istənilən gələcək hökumətində kifayət qədər müdriklik, ağlabatan yanaşma olacaq ki, Vaşinqtonda razılaşdığımızı şübhə altına almasın. Bir daha qeyd edirəm ki, bu, iki dövlət arasında razılaşmadır.
Zərdab Rayon ağsaqqalı-Babək Əliyev.
